Jak działa śruba napędowa? Mechaniczne serce jachtu w akcji! - „Silniki jachtowe i układy napędowe” autorstwa Tomasza Gonciarza

Z czego składa się śruba napędowa?

Śruba napędowa zbudowana jest z piasty oraz przymocowanych do niej skrzydeł (łopatek). Piasta stanowi centralną część, którą montuje się na wale napędowym. Skrzydła, obracając się wraz z piastą, wytwarzają ciąg – siłę niezbędną do poruszania jachtu.

Każde skrzydło ma dwie powierzchnie:

• ssącą – od strony kadłuba (ciągnie wodę),
• naporową – od strony przeciwnej (wypycha wodę wstecz).

Jak to działa?

Śruba obraca się w wodzie, a dzięki swojemu kształtowi – działa podobnie do śruby wkręcanej w drewno. Ruch obrotowy łączy się z ruchem postępowym – łopatki „wkręcają się” w wodę i wprawiają ją w ruch, tworząc ciąg hydrodynamiczny. Woda przemieszcza się za śrubą w postaci „kolumny” – im większe i bardziej efektywne przemieszczenie, tym większa prędkość jachtu.

Kluczowe parametry śruby napędowej

1. Średnica – to odległość między najbardziej oddalonymi końcami łopatek podczas obrotu. Większa średnica = większy ciąg.

2. Skok – teoretyczna odległość, jaką śruba przebyłaby w jednym obrocie, gdyby poruszała się w ciele stałym.

3. Kąt pochylenia łopat – decyduje o tym, ile wody zostaje przemieszczone w czasie obrotu.

4. Kierunek obrotu – lewoskrętne i prawoskrętne śruby różnią się kierunkiem wirowania. To kluczowe dla poprawnego działania układu napędowego.

Lewoskrętna czy prawoskrętna?

Kierunek obrotu śruby (oznaczony jako L lub R) to bardzo ważna cecha. Patrząc z rufy jachtu:

• jeśli obraca się zgodnie z ruchem wskazówek zegara – to śruba prawoskrętna (R),
• jeśli przeciwnie – to lewoskrętna (L).

Efektywność i dobór

Dobrze dobrana śruba napędowa to klucz do wydajności i oszczędności. Gonciarz porównuje ją do ostatniego ogniwa łańcucha przeniesienia mocy – jeśli to ogniwo zawiedzie, całość nie będzie działać prawidłowo.

Dlatego tak ważna jest precyzja doboru śruby do:

• długości i masy jednostki,
• typu silnika,
• rodzaju przekładni,
• oczekiwanych osiągów.

Podsumowanie

Śruba napędowa to nie tylko kawałek metalu, ale precyzyjne narzędzie, które umożliwia żeglugę jachtu. Książka „Silniki jachtowe i układy napędowe” Tomasza Gonciarza pokazuje, jak wiele nauki i technologii stoi za jej prostym wyglądem. To pozycja obowiązkowa dla każdego, kto chce zrozumieć, co wprawia jego jednostkę w ruch.